در دو عید و خواندن نماز مخصوص عید مستحب است .(1)
وقت نماز عید
1- وقت نماز عید از طلوع آفتاب تا ظهر است .(2)
2- مستحب است نماز عید قربان را بعد از بلند شدن آفتاب بخوانند.
3- مستحب است در عید فطر, بعد از بلند شدن آفتاب , افطار کنند و زکات فِطره را هم بدهند, سپس نماز عید را بخوانند.(3)
چگونگى نماز عید
1- نماز عید فطر و قربان دو رکعت است با نُه قنوت و اینگونه خوانده مى شود:
-- در رکعت اوّل نماز پس از حمد و سوره باید پنج تکبیر گفته شود, و بعد از هر تکبیر یک قنوت , و بعد از قنوت پنجم تکبیر دیگرى و سپس رکوع و دو سجده .
-- در رکعت دوّم پس از حمد و سوره چهار تکبیر گفته مى شود و بعد از هر تکبیر یک قنوت و بعد از قنوت چهارم تکبیر دیگرى و سپس رکوع و دو سجده و تشهد و سلام .(4)
-- در قنوت هاى نماز عید هر دعا و ذکرى بخوانند کافى است , ولى بهتر است به امید ثواب این دعا را بخوانند:
اَللّهُمَّ اَهْلَ الْکِبْرِیاَّءِ وَالْعَظَمَةِ وَاَهْلَ الْجُودِ وَالْجَبَرُوتِ وَاَهْلَ الْعَفْوِ
خدایا اى اهل بزرگى و عظمت و اى شایسته بخشش و قدرت و سلطنت و اى شایسته عفو
وَالرَّحْمَةِ وَاَهْلَ التَّقْوى وَالْمَغْفِرَةِ اَسْئَلُکَ بِحَقِّ هذَا الْیَومِ الَّذى
و رحمت و اى شایسته تقوى و آمرزش از تو خواهم به حق این روزى که
جَعَلْتَهُ لِلْمُسْلِمینَ عیداً وَلِمُحَمَّدٍ صَلَّى اللّهُ عَلَیْهِ وَ الِهِ ذُخْراً [وَشَرَفاً]
قرارش دادى براى مسلمانان عید و براى محمد صلى الله علیه و آله ذخیره و شرف
وَمَزِیْداً اَنْ تُصَلِّىَ عَلى مُحَمَّدٍ وَ الِ مُحَمَّدٍ وَاَنْ تُدْخِلَنى فى کُلِّ خَیْرٍ
و فزونى مقام که درود فرستى بر محمد و آل محمد و درآورى مرا در هر خیرى که
اَدْخَلْتَ فیهِ مُحَمَّداً وَ الَ مُحَمَّدٍ وَاَنْ تُخْرِجَنى مِنْ کُلِّ سُوَّءٍ اَخْرَجْتَ
درآوردى در آن خیر محمد و آل محمد را و برونم آرى از هر بدى و شرى که برون آوردى
مِنْهُ مُحَمَّداً وَ الَ مُحَمَّدٍ صَلَواتُکَ عَلَیْهِ وَعَلَیْهِمْ اَللّهُمَّ اِنّى اَسْئَلُکَ
از آن محمد و آل محمد را - که درودهاى تو بر او و بر ایشان باد - خدایا از تو خواهم
خَیْرَ ما سَئَلَکَ مِنْهُ عِبادُکَ الصّالِحُونَ وَاَعُوذُ بِکَ مِمَّا اسْتَعاذَ مِنْه ُعِبادُکَ الْصّالِحُونَ
بهترین چیزى را که درخواست کردند از تو بندگان شایسته ات و پناه برم به تو از آنچه پناه بردند از آن بندگان شایسته ات.(5)
احکام کلّى
1 تمام نمازهاى مستحبى , دو رکعت است , مگر نماز وتر و اعرابى .
ـ اَعرابى یعنى عرب صحرانشین ـ روایت شده است که روزى یک عرب صحرانشین خدمت پیامبر اکرم (ص ) رسید و عرض کرد که مادر صحرا زندگى مى کنیم و با مدینه فاصله زیاد داریم و نمى توانیم هر هفته به شهر بیاییم و در نماز جمعه شرکت کنیم , عملى به من بیاموزید تا در روز جمعه انجام دهم و فضیلت جمعه را دریابم , حضرت , نمازى به او یاد دادند که جمعاً ده رکعت است , ابتدا دو رکعت و سپس دو نماز چهار رکعتى با آداب خاص که در کتب ادعیه آمده است . محلقات مفاتیح الجنان (باقیات الصالحات ) نمازهاى مستحبى .
2 هیچ کدام از نمازهاى مستحبى اذان و اقامه ندارد.
3 در هیچکدام از نمازهاى مستحبى خواندن سوره پس از حمد لازم نیست , مگر آن که خواندن سورهء معینى در آن شرط شده باشد.(6)
1ـ توضیح المسائل , م 1516
2ـ توضیح المسائل , م 1517
3ـ توضیح المسائل , م 1518
4ـ همان , م 1519
5ـ همان , م 1520
6ـ العروةالوثقى , ج 1 ص 515 م 1و تحریرالوسیله , ج 1 ص 165 م 2