اعمال شب و روز عید مبعث
شب مبعث از شب های متبرّکه است و برای آن اعمالی ذکر کردهاند:
1- در مصباح از حضرت ابوجعفر امام جواد علیه السلام روایت شده که فرمود در رجب شبى است که از آنچه که بر آن آفتاب میتابد؛ بهتر است و آن شب بیست و هفتم رجب است که در صبح آن پیغمبر خدا صَلَّى اللَّهِ عَلِیهِ وَ آله به رسالت مبعوث گردید و براى آن شب اعمالی است که اگر شیعه ای از ما آن اعمال را در آن شب انجام دهد اجر عمل شصت سال میبرد. خدمت آن حضرت عرض شد که عمل در آن شب چیست فرمود: پس از نماز عشاء هر ساعتى از شب را تا پیش از نیمه آن که بیدار شو و دوازده رکعت نماز اقامه کن و در هر رکعت حمد و سورهاى از سورههاى کوچک مفصّل (و مفصّل ازسوره محمّد است تا آخر قرآن) بخوان. نمازها دو رکعتی هستند. پس از هر دو رکعت بعد از سلام؛ هفت مرتبه سوره حمد، هفت مرتبه مُعَوَّذَتَیْن، و سورههای توحید و قُلْ یا اَیُّها الْکافِرُونَ هر کدام هفت مرتبه، و سوره قدر و آیة الکرسى هر کدام را هفت مرتبه بخوان. و بعد از اتمام نماز دعای ذیل خوانده شود:
اَلْحَمْدُ لِلّهِ الَّذى ؛ ستایش خاص خدایى است که
لَمْ یَتَّخِذْ وَلَداً وَلَمْ یَکُنْ لَهُ شَریکٌ فى الْمُلْکِ وَ لَمْیَکُنْ لَهُ وَلِىُّ مِنَ نگیرد فرزندى و نیست براى او در فرمانروایى شریکى و نیست برایش یاورى از
الذُّلِّ وَ کَبِّرْهُ تَکْبیراً اَللّهُمَّ اِنّى اَسئَلُکَ بِمَعاقِدِ عِزِّکَ عَلَى اَرْکانِ؛ خوارى و به بزرگى کامل بزرگش شمار خدایا از تو خواهم به حق چیزهایى که موجبات عزتت بر پایه هاى؛ عَرْشِکَ و َمُنْتَهَى الرَّحْمَةِ مِنْ کِتابِکَ وَ بِاسْمِکَ الاْعْظَمِ الاْعْظَمِ؛ عرشت مى باشد و به حق سرحد نهایى رحمتت از کتابت و به نام بزرگتر بزرگتر
الاْعْظَمِ وَ ذِکْرِکَ الاْعْلىَ الاْعْلىَ الاْعْلى وَ بِکَلِماتِکَ التّامّاتِ اَن ْ؛ بزرگترت و به حق ذکرت که والاتر و برتر و اعلى است و به کلمات تام و تمامت که تُصَلِّىَ عَلى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ وَ اَنْ تَفْعَلَ بى ما اَنْتَ اَهْلُهُ.
پس بخوان هر دعائى درود فرستى بر محمد و آلش و انجام دهى درباره من آنچه را تو شایسته آنى.
اعمال شب و روز عید مبعث
شب مبعث از شب های متبرّکه است و برای آن اعمالی ذکر کردهاند:
1- در مصباح از حضرت ابوجعفر امام جواد علیه السلام روایت شده که فرمود در رجب شبى است که از آنچه که بر آن آفتاب میتابد؛ بهتر است و آن شب بیست و هفتم رجب است که در صبح آن پیغمبر خدا صَلَّى اللَّهِ عَلِیهِ وَ آله به رسالت مبعوث گردید و براى آن شب اعمالی است که اگر شیعه ای از ما آن اعمال را در آن شب انجام دهد اجر عمل شصت سال میبرد. خدمت آن حضرت عرض شد که عمل در آن شب چیست فرمود: پس از نماز عشاء هر ساعتى از شب را تا پیش از نیمه آن که بیدار شو و دوازده رکعت نماز اقامه کن و در هر رکعت حمد و سورهاى از سورههاى کوچک مفصّل (و مفصّل ازسوره محمّد است تا آخر قرآن) بخوان. نمازها دو رکعتی هستند. پس از هر دو رکعت بعد از سلام؛ هفت مرتبه سوره حمد، هفت مرتبه مُعَوَّذَتَیْن، و سورههای توحید و قُلْ یا اَیُّها الْکافِرُونَ هر کدام هفت مرتبه، و سوره قدر و آیة الکرسى هر کدام را هفت مرتبه بخوان. و بعد از اتمام نماز دعای ذیل خوانده شود:
اَلْحَمْدُ لِلّهِ الَّذى ؛ ستایش خاص خدایى است که
لَمْ یَتَّخِذْ وَلَداً وَلَمْ یَکُنْ لَهُ شَریکٌ فى الْمُلْکِ وَ لَمْیَکُنْ لَهُ وَلِىُّ مِنَ نگیرد فرزندى و نیست براى او در فرمانروایى شریکى و نیست برایش یاورى از
الذُّلِّ وَ کَبِّرْهُ تَکْبیراً اَللّهُمَّ اِنّى اَسئَلُکَ بِمَعاقِدِ عِزِّکَ عَلَى اَرْکانِ؛ خوارى و به بزرگى کامل بزرگش شمار خدایا از تو خواهم به حق چیزهایى که موجبات عزتت بر پایه هاى؛ عَرْشِکَ و َمُنْتَهَى الرَّحْمَةِ مِنْ کِتابِکَ وَ بِاسْمِکَ الاْعْظَمِ الاْعْظَمِ؛ عرشت مى باشد و به حق سرحد نهایى رحمتت از کتابت و به نام بزرگتر بزرگتر
الاْعْظَمِ وَ ذِکْرِکَ الاْعْلىَ الاْعْلىَ الاْعْلى وَ بِکَلِماتِکَ التّامّاتِ اَن ْ؛ بزرگترت و به حق ذکرت که والاتر و برتر و اعلى است و به کلمات تام و تمامت که تُصَلِّىَ عَلى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ وَ اَنْ تَفْعَلَ بى ما اَنْتَ اَهْلُهُ.
پس بخوان هر دعائى درود فرستى بر محمد و آلش و انجام دهى درباره من آنچه را تو شایسته آنى.2- انجام غسل در این شب مستحبّ است.
3- زیارت حضرت امیرالمؤمنین علیه السلام که افضل اعمال این شب است.
ابو عبدالله محمد بن بطوطه یکى از علماء اهل سنت است و در ششصد سال پیش از این زمان زندگی میکرده است. وی در سفرنامه خود که معروف است به رحله ابن بطوطه روی توُرود خود از مکه معظمه به نجف اشرف را ذکر کرده است. وی مینویسد اهل این شهر تمامى رافضى(شیعه) هستند و از براى این روضه مبارکه کراماتى ظاهر شده از جمله آن که در شب بیست و هفتم ماه رجب که نام آن شب نزد اهل آنجا لَیْلَةُ الْمَحْیا است از عراقین و خراسان و بلادِ فارس و رُوم هر شَل و مفلوج و زمینگیرى که هست را به حرم میآورند که تعداد آنها قریب سى چهل نفر است. این مبتلایان را پس از نماز عشاء مىآورند را کنار ضریح مقدّس و مردم جمع مىشوند و منتظرند که خوب شدن و برخاستن آنها را ببینند. این جماعت مردم بعضى نماز مىخوانند و بعضى ذکر مىگویند و بعضى قرآن تلاوت مىکنند و بعضى تماشاى روضه مىکنند تا آن که نصف یا دو ثلث بگذرد. از شب آن وقت جمیع این مبتلایان و زمین گیران که قادر به حرکت و برخاستن نبودند برمیخیزند در حالی که صحیح و تندرست مىباشند و بیماری در آنها وجود ندارد و مىگویند "لا اِلهَ اِلا اللّهُ مُحَمَّدٌ رَسُولُ اللّهِ عَلَىُّ وَلىّ ُاللّهِ و این امریست مشهور است.
من خودم آن شب را در آنجا درک نکرده ام لکن از مردم ثقه که اعتماد بر قول آنها بود شنیدم و هم دیدم در مدرسهاى که مهمانخانه آن حضرت است سه نفر زمینگیر که قادر به حرکت نبودند یکى از اهل روم و دیگرى از اهل اصفهان و نفر سوم از اهل خراسان بود. از آنها پرسیدم چگونه شما خوب نشدهاید و اینجا ماندهاید؟! گفتند ما به شب بیست و هفتم نرسیدهایم و همین جا ماندهای شب بیست و هفتم آینده که شفا بگیریم و از براى این شب بسیاری از مردم شهرها جمع مىشوند و بازار بزرگى اقامه مىشود تا مدّت ده روز فقیر گویدی مبادا استِبْعاد کنى این مطلب را همانا معجزات و کراماتى که از این مشاهد مشرّفه بروز کرده و به تواتر رسیده زیاده از آن است که احصا شود و در ماه شوّال گذشته سنه هزار و سیصد و چهل و سه در حرم مطهّر حضرت ثامن الا ئِمّة الهُداة و ضامِنُ الاَمَّةِ العُصاةِ مَوْلانا اَبُو الْحَسَنِ عَلِىُّ بْنُ مُوسى الرِّضا صَلَواتُ اللّهِ عَلَیْهِ سه نفر زن که هر کدام به سبب مرض فلج و نَحْو آن زمینگیر شده بودند و اطبّاء و دکترها از معالجه آنها عاجز شده بودند شفا یافتند و این معجزات از آن قبر مطهّر بر همه واضح و آشکارا گردید مانند نمودار شدن خورشید در آسمان. مثل باز شدن دَرِ دروازه نجف اشرف بر روى عربهاى بادیه و به حدِّى این مطلب واضح بود که نقل شد دکترهایى که مطلّع بر مرضهاى آن زنها بودند تصدیق نمودند با آن که در این باب خیلى دقیق بودند بلکه بعضى از آنها تصدیق خود را بر شفاء آنها نوشتند. وَ لَقَدْ اَجادَ شَیْخُنا الحُرُّ العامِلى فى اُرْجُوزَتِهیِ
4-شیخ کفعمى در بلد الامین فرموده که در شب مبعث این دعا را خوانده شود:
"اَللّهُمَّ اِنّى اَسئَلُکَ بِالتَّجَلِىِ الاْعْظَمِ فى هذِهِ اللَّیْلَةِ مِنَ الشَّهْرِالْمُعَظَّمِ وَالْمُرْسَلِ؛ خدایا از تو میخواهم به حق بزرگترین تجلى (تو) در این شب از این ماه بزرگ و به حق آن فرستاده الْمُکَرَّمِ اَنْ تُصَلِّىَ عَلى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ وَ اَنْ تَغْفِرَ لَنا ما اَنْتَ بِهِ مِنّا اَعْلَمُ؛ گرامى که درود فرستى بر محمد و آلش و بیامرزى براى ما آنچه را تو بدان از ما داناترى یا مَنْ یَعْلَمُ وَلا نَعْلَمُ اَللّهُمَّ بارِکْ لَنا فى لَیْلَتِنا هذِهِالَّتى بِشَرَفِ؛اى که مىدانى و ما نمىدانیم خدایا مبارک گردان بر ما در این شبى که بهواسطه شرافتالرِّسالَةِ فَضَّلْتَها وَبِکَرامَتِکَ اَجْلَلْتَها وَبِالْمَحَلِّالشَّریفِ اَحْلَلْتَها؛رسالت آن را فضیلت دادى و به کرامت خویش بزرگش کردى و به جاى باشرافتى درشآوردىاَللّهُمَّ فَاِنّا نَسْئَلُکَ بِالْمَبْعَثِ الشَّریفِ وَالسَّیِّدِاللَّطیفِ وَالْعُنْصُرِ؛خدایا پس از تو خواهیم به آن بعثت شریف و آن آقاى بالطف و عنصرالْعَفیفِ اَنْ تُصَلِّىَ عَلى مُحَمَّدٍ وَآلِهِ وَ اَنْ تَجْعَلَاَعْمالَنا فى هذِهِ؛پارسا که درود فرستى بر محمد و آلش و قرار دهى اعمال ما را درایناللَّیْلَةِ وَفى سایِرِ اللَّیالى مَقْبُولَةً وَذُنُوبَنا مَغْفُورَةًوَحَسَناتِنا؛شب و در سایر شبها پذیرفته درگاهت و گناهانمان را آمرزیده و نیکیهایمان راموردمَشْکُورَةً وَسَیِّئاتِنا مَسْتُورَةً وَقُلوُبَنا بِحُسْنِ الْقَوْلِمَسْرُورَةً؛قدردانى و بدیهایمان را پوشیده و دلهامان را به گفتار نیکخرسندوَاَرْزاقَنا مِنْ لَدُنْکَ بِالْیُسْرِ مَدْرُورَةً اَللّهُمَّ اِنَّکَتَرى وَلا تُرى؛و روزیهایمان را از نزد خود به آسانى فراوان، خدایا تو مىبینى ولى خودتدیده نمىشوىوَاَنْتَ بِالْمَنْظَرِ الاْعْلى وَاِنَّ اِلَیْکَ الرُّجْعى وَالْمُنْتَهىوَاِنَّ لَکَ؛و تو در بلندترین دیدگاهى و بهطور مسلم بازگشت و پایان بهسوى توستوالْمَماتَ وَالْمَحْیا وَاِنَّ لَکَ الاْخِرَةَ وَالاُْولى اَللّهُمَّ اِنّانَعُوذُ بِکَ اَنْ؛مرگ و زندگى بهدست تو است و انجام و آغاز از آن تو است خدایا ما به تو پناهمىبریم ازنَذِلَّ وَنَخْزى وَاَنْ نَاءتِىَ ما عَنْهُ تَنْهى اَللّهُمَّ اِنّانَسْئَلُکَ الْجَنَّةَ؛خوار شدن و رسوایى و دست زدن به کارى که تو آنرا قدغن کردهاى خدایا ما ازتو درخواست بهشت رابِرَحْمَتِکَ وَنَسْتَعیذُ بِکَ مِنَ النّارِ فَاَعِذْنا مِنْهابِقُدْرَتِکَ وَنَسْئَلُکَ مِنَ؛به رحمتت داریم و پناه جوییم به تو از آتش دوزخ پس ما را به قدرت خویش ازآتش پناه ده و از توالْحُورِ الْعینِ فَارْزُقْنا بِعِزَّتِکَ وَاجْعَلْ اَوْسَعَ اَرْزاقِناعِنْدَ کِبَرِ سِنِّنا؛حور العین درخواست کنیم پس به عزت خویش روزیمان گردان و وسیعترین روزى ما رادر هنگام پیرى ما قرار دهوَاَحْسَنَ اَعْمالِنا عِنْدَ اقْتِرابِ اجالِنا وَاَطِلْ فى طاعَتِکَ وَمایُقَرِّبُ؛و بهترین اعمال ما را هنگام نزدیک شدن مرگمان مقرر دار و طولانى کن عمر مارا در طاعت خود و در آنچه موجب تقرباِلَیْکَ وَیُحْظى عِنْدَکَ وَیُزْلِفُ لَدَیْکَ اَعْمارَنا وَاَحْسِنْ فىجَمیعِ؛درگاهت شود و سبب بهرهمندى نزد تو و نزدیکى تو گردد و در تماماَحْوالِنا وَاُمُورِنا مَعْرِفَتَنا وَلا تَکِلْنا اِلى اَحَدٍ مِنْخَلْقِکَ فَیَمُنَّ عَلَیْنا؛احوال و کارهاى ما معرفتمان را کامل و نیکو گردان و ما را به هیچیک از خلقخود وامگذار که بر سر ما منت گذاردوَتَفَضَّلْ عَلَیْنا بجَمیعِ حَوایِجِنا لِلدُّنْیا وَالاْخِرَةِ وَابْدَاْبِاباَّئِنا وَاَبْناَّئِنا؛وبرما تفضل فرما به برآوردن تمام حاجتهاى دنیاوآخرت ما و آغاز کن در تمامآنچه ما براى خودمان از توخواستیم براى پدران و فرزندانمانوَجَمیعِ اِخْوانِنَا الْمُؤْمِنینَ فى جَمیعِ ما سَئَلْناکَ لاِنْفُسِنا یااَرْحَمَ؛و همه برادران مؤ من ما اى مهربانترینالرّاحِمینَ اَللّهُمَّ اِنّا نَسْئَلُکَ بِاسْمِکَ الْعَظیمِ وَمُلْکِکَالْقَدیمِ اَنْ؛مهربانها خدایا از تو خواهیم به حق نام بزرگت و فرمانروایى دیرینهاتکهتُصَلِّىَ عَلى مُحَمَّدٍ وَآلِ مُحَمَّدٍ وَاَنْ تَغْفِرَ لَنَا الذَّنْبَالْعَظیمَ اِنَّهُ لا؛درود فرستى بر محمد و آل محمد و اینکه بیامرزى براى ما گناه بزرگ ما را کهبهراستىیَغْفِرُ الْعَظیمَ اِلا الْعَظیمُ اَللّهُمَّ وَهذا رَجَبٌ الْمُکَرَّمُالَّذى اَکْرَمْتَنابِهِ؛نیامرزد بزرگ را مگر شخص بزرگ. خدایا این ماه رجب است که گرامى است و همانماهى است که ما را بدان گرامى داشتهاَوَّلُ اَشْهُرِ الْحُرُمِ اَکْرَمْتَنا بِهِ مِنْ بَیْنِ الاُْمَمِ فَلَکَالْحَمْدُ یا ذَاالْجُودِ؛نخستین ماه محترمى است که ما را از میان همه امتها بدان گرامى داشتى پسستایش خاص تو است اى صاحب جودوَالْکَرَمِ فَاَسْئَلُکَ بِهِ وَبِاسْمِکَ الاْعْظَمِ الاْعْظَمِالاْعْظَمِ الاْجَلِّ الاْکْرَمِ؛و بزرگوارى پس از تو خواهیم بدین ماه و به حق نام اعظم و ...... و اجل اکرمتوالَّذى خَلَقْتَهُ فَاسْتَقَرَّ فى ظِلِّکَ فَلا یَخْرُجُ مِنْکَ اِلىغَیْرِکَ اَنْ تُصَلِّىَ؛که آنرا آفریدى و در سایهات مستقر گردید و آن نام از تو به دیگرى نرسد کهدرود فرستىعَلى مُحَمَّدٍ وَاَهْلِ بَیْتِهِ الطّاهِرینَ وَاَنْ تَجْعَلَنا مِنَالْعامِلینَ فیهِ؛بر محمد و خاندان پاک او و قرار دهى ما را از کسانى که در اینماهبِطاعَتِکَ وَالاْمِلینَ فیهِ لِشَفاعَتِکَ اَللّهُمَّ اهْدِنا اِلىسَواَّءِ السَّبیلِ؛به طاعت تو عمل کنیم و آنانکه در این ماه آرزوى شفاعت تو را دارند خدایا مارا به راه راست راهنمایى فرماوَاجْعَلْ مَقیلَنا عِنْدَکَ خَیْرَ مَقیلٍ فى ظِلٍّ ظَلیلٍ وَمُلْکٍ جَزیلٍفَاِنَّکَ؛و قرار ده جایگاه ما را در نزد خود بهترین جایگاه در سایه همیشگى رحمتت وسلطنت باعظمتت زیرا که توحَسْبُنا وَنِعْمَ الْوَکیلُ اَللّهُمَّ اقْلِبْنا مُفْلِحینَ مُنْجِحینَغَیْرَ مَغْضُوبٍ؛ما را کافى هستى و نیکو وکیلى هستى خدایا ما را برگردان به حال رستگارى وکامیابى که نه در زمره غضب شدگان باشیمعَلَیْنا وَلا ضاَّلّینَ بِرَحْمَتِکَ یا اَرْحَمَ الرّاحِمینَ اَللّهُمَّاِنّى اَسئَلُکَ؛و نه از جمله گمراهان به رحمتت اى مهربانترین مهربانان خدایا از توخواهمبِعَزاَّئِمِ مَغْفِرَتِکَ وَبِواجِبِ رَحْمَتِکَ السَّلامَةَ مِنْ کُلِّاِثْمٍ وَالْغَنیمَةَ؛به حق وسائل حتمى آمرزشت و به آن رحمتت که بر خویش واجب کردى که مرا از هرگناهى سالم دارىمِنْ کُلِّ بِرٍّ وَالْفَوْزَ بِالْجَنَّةِ وَالنَّجاةَ مِنَ النّارِاَللّهُمَّ دَعاکَ الدّاعُونَ؛و از هر نیکى بهرهمند سازى و به بهشتم برسانى و از آتش دوزخ نجاتم بخشىخدایا خوانندگان تو را خواندندوَدَعَوْتُکَ وَسَئَلَکَ السّاَّئِلُونَ وَسَئَلْتُکَ وَطَلَبَ اِلَیْکَالطّالِبُونَ؛و من نیز خواندمت و درخواست کنندگان از تو خواستند و من نیز از تو خواستم وجویندگان از تو جویا شدندوَطَلَبْتُ اِلَیْکَ اَللّهُمَّ اَنْتَ الثِّقَةُ وَالرَّجاَّءُ وَاِلَیْکَمُنْتَهَى الرَّغْبَةِ فِى؛و من هم تو را جویا شدم خدایا تویى مورد اعتماد و امید و بسوى تو است آخرینمرحله میل و اشتیاق درالدُّعاَّءِ اَللّهُمَّ فَصَلِّ عَلى مُحَمَّدٍ وَآلِهِ وَاجْعَلِ الْیَقینَفى قَلْبىدعاء؛ خدایا درود فرست بر محمد و آلش و بنه یقین را در دلموَالنُّورَ فى بَصَرى وَالنَّصیحَةَ فى صَدْرى وَذِکْرَکَ بِاللَّیْلِوَالنَّهارِ؛و روشنى در دیدهام و خیرخواهى در سینهام و ذکر خود را در شب وروزعَلى لِسانى وَرِزْقاً واسِعاً غَیْرَ مَمْنُونٍ وَلا مَحْظُورٍفَارْزُقْنى؛بر زبانم و روزى وسیع بى منت و بى مانعى روزیم گردانوَبارِکْ لى فیما رَزَقْتَنى وَاجْعَلْ غِناىَ فى نَفْسى وَرَغْبَتىفیما؛و در آنچه نصیبم کردهاى برکت ده و بىنیازى مرا در نفس خودم قرار ده واشتیاقم را بدانچهعِنْدَکَ بِرَحْمَتِکَ یا اَرْحَمَ الرّاحِمینَ.پس به سجده برو وبگوی اَلْحَمْدُلِلّهِ الَّذىهَدانا لِمَعْرِفَتِهِ وَخَصَّنا بِوِلایَتِهِ وَوَفَّقَنا لِطاعَتِهِ؛ستایش خاص خدایى است کهما را به معرفت خویش راهنمایى کرد و به دوستى خویش مخصوص گردانید و به طاعتشموفق داشت خدا را شکر.سپس صد مرتبهشُکْراً شُکْراًگفته شود.پس سر از سجود بردار و بگوی اَللّهُمَّ اِنّى قَصَدْتُکَ بِحاجَتىوَاعْتَمَدْتُ؛خدایا من براى حاجتم تو را قصد کردم و درموردعَلَیْکَ بِمَسْئَلَتى وَتَوَجَّهْتُ اِلَیْکَ بِاَئِمَّتى وَسادَتىاَللّهُمَّ انْفَعْنا؛خواستهام بر تو اعتماد کردم و به وسیله پیشوایان و سرورانم بهسوى تو روآوردمخدایابِحُبِّهِمْ وَاَوْرِدْنا مَوْرِدَهُمْ وَارْزُقْنا مُرافَقَتَهُمْوَاَدْخِلْنَا الْجَنَّةَ فى؛به دوستى ایشان مارا سودمند کن ودر جایگاه آنها واردمان کن و همنشینى ایشانرا روزى ما گردان و در زمره آنان ما را داخل بهشت گردانزُمْرَتِهِمْ بِرَحْمَتِکَ یا اَرْحَمَ الرّاحِمینَ.به رحمتت اى مهربانترین مهربانان.
اعمال روز عید مبعث
این عید از جمله اعیاد عظیمه است و روزى است که حضرت رسول صَلَّى اللَّهِ عَلِیهِ وَ آله در آن روز به رسالت مبعوث گردید و جبرئیل به پیغمبرى بر آن حضرت نازل شد و براى آن روز چند عمل وارد شده است .
1-غسل
2- روزه و که آن یکى از چهارروزى است که در تمام سال امتیاز دارد براى روزه گرفتن و برابر است با روزه هفتادسال.
3- بسیار صلوات فرستادن.
4- زیارت حضرت رسول و امیرالمؤمنین علیهما وآلهماالسَّلامُ.
5-در مصباح از رَیّان بن الصّلترویت است که حضرتامام جواد علیه السلام در زمانیکه در بغداد بود روز نیمه رجب و روز بیست و هفتم راروزه گرفت و جمیعاطرافیان آنحضرت روزه گرفتند و ما را امر فرمود که بجا آوریم دوازدهرکعت نماز که خوانده شود در هر رکعت حمد و سوره و بعد از فراغ از نمازها خوانده شودهر یک از حمد و توحید و مُعَوَّذَتین چهار مرتبه و لا اِلهَ اِلا اللّهُ واللّهُاَکْبَرُ وَسُبْحانَ اللّهِ وَالْحَمْدُلِلّهِ وَلا حَوْلَ وَلا قُوَّةَاِلاّبِاللّهِ الْعَلِىِّ الْعَظیمِ چهار مرتبه اللّهُ اللّهُ رَبِّى لا اُشْرِکُبِهِ شَیْئا چهار مرتبه لا اُشْرِکُ بِرَبِّى اَحَدا چهار مرتبه.
6- ازجناب ابوالقاسم حسین بن رُوح رَحَمهُاللّهُرویت شدهکه دراین روز دوازده رکعت نماز مىخوانىکهدر هر رکعت حمد وسورهاى که آسان باشدمیخوانیو تشهّدمىخوانى و سلام مىدهى و مىنشینى و مىگویى بین هر دورکعت؛
اَلْحَمْدُ لِلّهِ الَّذى لَمْ یَتَّخِذْ وَلَداً وَلَمْ یَکُنْ لَهُشَریکٌ فى الْمُلْکِ ؛
ستایش خاص خدایى است که فرزندى براى خود نگرفته و شریکى در فرمانروایىنداردوَلَمْ یَکُنْ لَهُ وَلِىُّ مِنَ الذُّلِّ وَکَبِّرْهُ تَکْبیراً یا عُدَّتىفى مُدَّتىیا؛و یاورى از خوار شدن ندارد (چون خوارى ندارد) و به کمال بزرگى او را یاد کناى توشه من در دوران عمرمصاحِبى فى شِدَّتى یا وَلیّى فى نِعْمَتى یا غِیاثى فى رَغْبَتىیا؛رفیق من در سختیم اى سرپرست من در نعمتم اى فریادرس من در آنچه خواهماىنَجاحى فى حاجَتى یا حافِظى فى غَیْبَتى یا کافِىَّ فى وَحْدَتىیا؛بر آرنده حاجتم اى نگهبان من در غیابم اى کفایت کنندهام در گوشه تنهایىاىاُنْسى فى وَحْشَتى اَنْتَ السّاتِرُ عَوْرَتى فَلَکَ الْحَمْدُ واَنْتَالْمُقیلُ؛همدمم در وحشتم تویى پرده پوش عیبهاى من پس ستایش تو را است و تویى نادیدهگیرندهعَثْرَتى فَلَکَ الْحَمْدُ وَاَنْتَ الْمُنْعِشُ صَرْعَتى فَلَکَ الْحَمْدُصَلِّ عَلى؛لغزشم پس ستایش تو را است و تویى برخیزاننده من هنگام افتادنم پس ستایش تورا است درود فرست برمُحَمَّدٍ وَآلِ مُحَمَّدٍ وَاسْتُرْ عَوْرَتى وَآمِنْ رَوْعَتى وَاَقِلْنىعَثْرَتى؛محمد و آل محمد و بپوشان عیبم را و ایمنى بخش هراسم را و نادیده گیر لغزشمراوَاصْفَحْ عَنْ جُرْمى وَتَجاوَزْ عَنْ سَیِّئاتى فى اَصْحابِ الْجَنَّةِوَعْدَ؛و چشم بپوش از جرمم و بگذر از گناهانم در زمره بهشتیان بدانالصِّدْقِ الَّذى کانُوا یُوَعَدُونَ.وعده راستى که بدانها داده شده.پس چون از نماز و دعا فارغ شدى مىخوانى هر یکاز حمد وتوحید و مُعَوَّذَتَیْن و قُلْ یا اَیُّهَا الْکافِرُونَو اِنا اَنْزَلناهُ و آیة الکرسى را هفت مرتبه و بعد مىگوئى لا اِلهَ اِلا اللّهُواللّهُ اَکْبَرُ وَسُبْحانَ اللّهِ وَلا حَوْلَ وَلا قُوَّةَ اِلاّ بِاللّهِ هفتمرتبه و بعد مىگویى هفت مرتبه اللّهُ اللّهُ رَبَّى لا اُشْرِکُ بِهِ شَیْئا و مىخوانى هر دعا که خواهى .7- در اقبال و در بعض نسخ مصباحآمدهاست که مستحبّ است دراین روز این دعا را بخوانندییا مَنْ اَمَرَ بِالْعَفْوِ وَالتَّجاوُزِ وَضَمَّنَ نَفْسَهُ الْعَفْوَوَالتَّجاوُزَ یا مَنْ؛اى که دستور داده به عفو و گذشت و خود او هم عفو و گذشت (از گنهکاران را)ضمانت کردهاى کهعَفى وَتَجاوَزَ اُعْفُ عَنّى وَتَجاوَزْ یا کَریمُ اَللّهُمَّ وَقَدْاَکْدَى؛عفو کرده و گذشت فرمودى مرا مورد عفو و گذشت خویش قرار دهاى کریم خدایاجستجوالطَّلَبُ وَاَعْیَتِ الْحیلَةُ وَالْمَذْهَبُ وَدَرَسَتِ الاْمالُوَانْقَطَعَ الرَّجاَّءُ؛به جایى نرسید و راه چاره و رفتن بسته شد و آرزوها کهنه گشت و امید بریدهشداِلاّ مِنْکَ وَحْدَکَ لا شَریکَ لَکَ اَللّهُمَّ اِنّى اَجِدُ سُبُلَالْمَطالِبِ اِلَیْکَ؛جز از تو که یکتایى و شریکى ندارى خدایا من بهخوبى مىیابم که راههاى جستجوبهسوى تومُشْرَعَةً وَمناهِلَ الرَّجاَّءِ لَدَیْکَ مُتْرَعَةً واَبْوابَالدُّعاَّءِ لِمَنْ دَعاکَ؛گشوده است و آبشخورهاى امید در نزد تو پر از آب است و درهاى دعاء براى کسىکه تو را بخواندمُفتَّحَةً وَالاِْسْتِعانَةَ لِمَنِ اسْتَعانَ بِکَ مُباحَةً وَاَعْلَمُاَنَّکَ لِداعیکَ؛باز است و یاریت براى آنکس که از تو یارى خواهد آماده و مباح است و بهخوبى مىدانم که تو آمادهبِمَوْضِعِ اِجابَةٍ وَللصّارِخِ اِلَیْکَ بِمَرْصَدِ اِغاثَةٍ وَاَنَّ فِىاللَّهْفِ اِلى؛اجابت دعاى خوانندگانت هستى و مهیاى فریادرسى فریادخواهان از درگاهت مىباشىو این را هم مىدانم که در پناهندهجُودِکَ وَالضِّمانِ بِعِدَتِکَ عِوَضاً مِنْ مَنْعِ الْباخِلینَوَمَنْدُوحَةً عَمّا؛شدن به جود تو و اعتماد به وعده تو عوض کاملى از منع بخیلان و بىنیازىوسیعى است از آنچهفى اَیْدِى الْمُسْتَاْثِرینَ وَاَنَّکَ لا تَحْتَجِبُ عَنْ خَلْقِکَ اِلاّاَنْ تَحْجُبَهُمُ؛در دست توانگران و ثروتمندان است و مىدانم که تو از خلق خویش در حجاب نشوىمگر آنکه اعمال ایشانالاْعْمالُ دُونَکَ وَقَدْ عَلِمْتُ اَنَّ اَفْضَلَ زادِ الرّاحِلِ اِلَیْکَعَزْمُ اِرادَةٍ؛میان تو و ایشان حجاب قرا دهد و این را هم دانستهام که بهترین توشه کسى کهبه سوى تو کوچ کند یک تصمیم جدىیَخْتارُکَ بِها وَقَدْ ناجاکَ بِعَزْمِ الاِرادَةِ قَلْبى وَاَسْئَلُکَبِکُلِّ دَعْوَةٍ؛و نیرومندى است که تو را بدان اختیار کند و با یک چنین تصمیمى دل من با توبراز و نیاز پرداخته از تو خواهم به حق هر دعائىدَعاکَ بِها راجٍ بَلَّغْتَهُ اَمَلَهُ اَوْصارِخٌ اِلَیْکَ اَغَثْتَصَرْخَتَهُ اَوْ مَلْهُوفٌ؛که تو را دعا کرده بدان شخص امیدوارى که به آرزویش رساندهاى یا فریادخواهىکه به درگاه تو فریادخواهى کرده و به دادش رسیدهمَکْرُوبٌ فَرَّجْتَ کَرْبَهُ اَوْ مُذْنِبٌ خاطِئٌ غَفَرْتَ لَهُ اَوْمُعافىً اَتْمَمْتَ؛یا دلسوخته گرفتارى که تو گرفتاریش را بر طرف کرده یا گنهکار خطاپیشهاى کهتو او را آمرزیدهاى یا تندرستى که نعمتت نِعْمَتَکَ عَلَیْهِ اَوْ فَقیرٌ اَهْدَیْتَ غِناکَ اِلَیْهِ وَلِتِلْکَالَّدعْوَةِ عَلَیْکَ حَقُّ؛را بر او تمام کردهاى یا ندارى که از توانگرى خود به او دادهاى و چنیندعایى به درگاهت حقى پیدا کردهوَعِنْدَکَ مَنْزِلَةٌ اِلاّ صَلَّیْتَ عَلى مُحَمَّدٍ وَآلِ مُحَمَّدٍوَقَضَیْتَ حَوائِجى؛و در پیش تو منزلت و مقامى یافته که درود فرستى بر محمد و آل محمد و برآورىحاجاتم راحَوائِجَ الدُّنْیا وَالاْخِرَةِ وَهذا رَجَبٌ الْمُرَجَّبُ الْمُکَرَّمُالَّذى اَکْرَمْتَنا؛حاجات دنیا و آخرت و این ماه رجب المرجب و ماه گرامى است آن ماهىکهبِهِ اَوَّلُ اَشْهُرِ الْحُرُمِ اَکْرَمْتَنا بِهِ مِنْ بَیْنِ الاُْمَمِیا ذَاالْجُودِ وَالْکَرَمِ؛نخستین ماه محترم است و ما را بدان گرامى داشتهاى از میان سایر امتها اىصاحب جود و کرمفَنَسْئَلُکَ بِهِ وَبِاسْمِکَ الاْعْظَمِ الاْعْظَمِ الاْعْظَمِ الاْجَلِّالاْکْرَمِ الَّذى؛پس به حق این ماه از تو خواهم و به حق نام اعظم تو، آننام برتر و گرامىترى که آن راخَلَقْتَهُ فَاسْتَقَرَّ فى ظِلِّکَ فَلا یَخْرُجُ مِنْکَ اِلى غَیْرِکَاَنْ تُصَلِّىَ عَلى؛آفریدى پس در زیر سایه رحمتت مستقر گردید و از تو به دیگرى نرسد که درودفرستى برمُحَمَّدٍ وَاَهْلِ بَیْتِهِ الطّاهِرینَ وَتَجْعَلَنا مِنَ الْعامِلینَفیهِ بِطاعَتِکَ؛محمد و خاندان پاکش و قرار دهى ما را از کسانى که در این ماه به طاعتت عملکنیموَالاْمِلینَ فیهِ بِشَفاعَتِکَ اَللّهُمَّ وَاهْدِنا اِلى سَواَّءِالسِّبیلِ وَاجْعَلْ؛و آنانکه در این ماه آرزوى شفاعت را دارند خدایا ما را به راه راست هدایتفرما و جایگاه ما رامَقیلَنا عِنْدَکَ خَیْرَ مَقیلٍ فى ظِلٍّ ظَلیلٍ فَاِنَّکَ حَسْبُناوَنِعْمَ الوَکیلُ؛در پیش خود بهترین جایگاه در زیر سایه همیشگیت قرار ده که بهراستى تو ما رابسى و نیکو وکیلى هستىوَالسَّلامُ عَلى عِبادِهِ المُصْطَفَیْنَ وَصَلَواتُهُ عَلَیْهِمْاَجْمَعینَ اَللّهُمَّ؛و سلام بر بندگان برگزیدهاش و درودهاى او بر ایشان همگى و نیزخدایاوَبارِکَ لَنا فى یَوْمِنا هَذَا الَّذى فَضَّلْتَهُ وَبِکَرامَتِکَجَلَّلْتَهُ وَبِالْمَنْزِلِ؛مبارک گردان براى ما در این روزى که آن را برترى دادى و به کرامت خویش آن رابزرگ کردى و به جایگاه[الْعَظیمِ] الاْعْلى اَنْزَلْتَهُ صَلِّ عَلى مَنْ فیهِ اِلى عِبادِکَاَرْسَلْتَهُ؛بزرگ والاترى آن را جاى دادى درود فرست بر آن کس که او را در این ماه به سوىبندگانت فرستادىوَبِالْمَحَلِّ الْکَریمِ اَحْلَلْتَهُ اَللّهُمَّ صَلِّ عَلَیْهِ صَلوةًداَّئِمَةً تَکُونُ لَکَ؛و او را به مقام بزرگى درآوردى خدایا درود فرست بر او درودى همیشگى که براىتوشُکْراً وَلَنا ذُخراً وَاجْعَلْ لَنا مِنْ اَمْرِنا یُسراً وَاخْتِمْ لَنابِالسَّعادَةِ اِلى؛سپاسگزارى باشد و براى ما ذخیرهاى و قرار ده براى ما در کارمان آسانى و تاپایان عمرمان با خوشبختى ما رامُنْتَهى آجالِنا وَقَدْ قَبِلْتَ الْیَسیرَ مِنْ اَعْمالِنا وَبَلَّغْتَنابِرَحْمَتِکَ اَفْضَلَ؛مقرون دار و تو اى خدا براستى چنانى که اعمال اندک ما را پذیرفتى و به رحمتخویش به بهترینآمالِنا اِنَّکَ عَلى کُلِّشَى ءٍ قَدیرٌ وَصَلَّى اللّهُ عَلى مُحَمَّدٍوَآلِهِ وَسَلَّمَ؛آرزوهایمان رساندى همانا تو بر هر چیز توانایى و درود و تحیت خدا بر محمد وآلش باد.
"التماس دعا"