کتاب «زمزم عرفان» با موضوع و محوریت زندگی حضرت آیت الله محمد تقی بهجت(ره) به همت آیت الله محمدی ری شهری در 523 صفحه از سوی انتشارات دارالحدیث تجدید چاپ شده که یادنامه ای خواندنی و ارزشمند درباره مرجع و عارف بزرگوار، آیت الله بهجت(ره) است.

در بخشهایی از فصل دهم کتاب می خوانیم:

برای آرامش دل
از آیت الله بهجت(ره) پرسیدم: کدام ذکر برای آرامش دل موثرتر است؟ فرمودند «احساس حضور خدا در همه حال، همه مسائل را حل می کند.»
یکی دیگر از بزرگان می‌فرمود: دست راست را روی قلب نهادن و قرائت سه بار سوره انشراح، برای آرامش دل، مفید است.

برای رسیدن به تمرکز
آیت الله بهجت (ره) از کسی نقل کردند که در وادی السلام نجف، در کنار مرقد حضرت هود و حضرت صالح، پیرمردی را دیدم که نشسته و دست هایش را به حالت خاصی گذاشته است. پرسیدم چرا چنین کرده؟ اطرافیان پاسخ دادند که وی برای تحصیل تمرکز، چنین ریاضت می کشد.
ایشان در ادامه افزودند: نیازی به این کارها نیست. همین که انسان توجه پیدا کند که {خداوند} محیط بر همه چیز است، کافی است «اولم یکف بربک انه علی کل شی شهید/ الا انهم فی مریه من لقاء ربهم الا انه بکل شیء محیط» فصلت. آیه 53 و 54
مطلب تا این حد سهل و آسان است: «و هو معکم این ما کنتم» حدید آیه 4

برای تشرف به محضر ولی عصر(ع)
در یکی از دیدارها از ایشان دستورالعملی برای تشرف به محضر امام عصر(ع) خواستم. ابتدا نفرمودند. عرض کردم که گویا شما به فلانی، دستورالعملی داده اید! فرمودند: آری.تقاضا کردم که در صورت امکان بفرمایید.

فرمودند: ماهی که نخستین روز آن جمعه باشد، بعد از نافله صبح و نماز صبح، در اول وقت، 256 بار آیه نور را خواندن تا پانزده روز. پس از آن تا پانزده روز دیگر، 256 بار گفتن ذکر «لا اله الا الله»...
آیت الله بهجت افزودند: این ختم از شیخ عباسعلی قزوینی واعظ از شاگردان میرزا حبیب الله رشتی نقل شده...

اینجانب پس از پایان مطلب از آیت الله بهجت(ره) پرسیدم که آیا شما این ختم را گرفته اید؟
در پاسخ اشاره کردند که: نپرس!
*
در یکی از دیدارهایم با آایت الله بهجت(ره) به ایشان عرض کردم که نقل شده که امام خمینی(ره) در جوانی، همراه با سید محمدصادق لواسانی، در مشهد با شیخ حسنعلی نخودکی دیداری داشته اند و ایشان به وی دستورالعملی داده که بعد از هر نماز واجب سه بار توجید بخواند و سه بار صلوات بفرستد و سه بار آیه « و من یتوکل علی الله فهو حسبه ان الله بالغ امره قد جعل الله لکل شیء قدرا» (طلاق آیه دوم) را بخواند. آیا این مطلب صحیح است؟
ایشان ضمن تایید اصل مطلب فرمودند: دوست همراهشان آقای سید احمد زنجانی بوده نه سید محمدصادق لواسانی.
*
آیت الله بهجت در دو دیدار به اینجانب توصیه کردند که این دعا را در هر صبح و شام ترک نکنم:
اللَّهُمَّ اجْعَلْنِی فِی دِرْعِکَ الْحَصِینَةِ الَّتِی تَجْعَلُ فِیهَا مَنْ تُرِیدُ...
فرمودند به دیگران هم توصیه کنید بخوانند.

*
فرمودند: یکی از کسی، کیمیا خواسته بود. گفته بود: بگو اللهم اغننی بحلالک عن حرامک؛ اما راست بگو.(یعنی: خدایا! با حلال خودت، مرا از حرام هایت بی نیاز کن.)

بسم‌الله‌الرحمن‌الرحیم

اذا مات العالم ثلم فی الاسلام ثلمة لایسدها شیء

رحلت روحانی عالیقدر مرحوم مغفور 

حجت الاسلام و المسلمین آقای شیخ حسن منصوری رحمةالله‌علیه

 را به بازماندگان،

به‌ویژه برادران بزرگوار ، مادر داغدار و نیز به همسر مکرّم و آقازادگان ارجمند

و روحانیت و جامعه‌ی مذهبی شهر حسن اباد تسلیت عرض می نماییم.

 و

 علوّ درجات آن فقید سعید را از خداوندمتعال مسألت می‌نمایم

از خــون سرخ بهمن سـرسبز شد بهاران              

اندیشه بـــــاور شد، در امـــــــــتداد باران

بر صخره‏های همت جوشیده خـون غیرت            

   بانگ سرود و وحـــدت آید زچشمه‌ساران

والــــفجر بهمن آمد، فـــــصل شکفتن آمد            

   بر پهندشت باور، خــالی است جای یاران

بهمن، یادآور حماسه پرشکوه و کم‌نظیر ملتی است که توانست تحت رهبری و هدایت بزرگمردی فرزانه و روحانی و با بهره‌گیری از دین مبین اسلام در رویارویی خونینی مقابل استبداد شاهنشاهی فصل جدیدی از حیات سیاسی و فرهنگی خویش را آغاز کند و بار دیگر نقش تاریخی و بی‌مانند خود را در اعتلای فرهنگ و تمدن اسلامی تجدید کند.

در بهمن‌ماه 57، جهان شاهد تحولی شگرف و انقلابی عظیم و مردمی در تاریخ بود. قیام ملتی مصمم و یکپارچه با قلب‌هایی سرشار از عشق و ایمان. در بهمن‌ماه، رهبر بزرگ و نستوهی، پس از سال‌ها دوری از وطن، قدم بر خاک گلگون میهن گذاشت تا آزادی و استقلال را نصیب امتی خداخواه کند. امام آمد و عظمت، شرافت و افتخار به همراه آورد و به فرموده مقام معظم رهبری، حضرت آیت‌اللّه خامنه‌ای(مدظله العالی) «امام آمد تا به نام خدا سفینه نجات خلق را از میان لجه‌ای خون به ساحل پیروزی رهنمون شود. و بدین سان بهمن 57 طلوع دوباره اسلام ناب محمدی(ص)، تجدید حیات مستضعفان و خشنودی حضرت ولی‌عصر، مهدی موعود(عج) را نوید داد.

سلام بر تو ای مطلعِ فجر، ای سپیده سحر، ای انفجار نور، خوش آمدی. خوش آمدی که با آمدنت زنجیرهای سنگی از گردنمان گسیخت، کمرهای خمیده‌مان راست شد، بر لب‌های پژمرده‌مان شکوفه‌های تبسم نشست، در قلب‌های سوخته‌مان گلبوته‌های عشق و امید رویید و بر گونه‌های زردمان گل‌خنده‌های شادی نمودار شد. خوش آمدی که با مقدمت، عطر آزادی به جای بوی باروت در فضای میهن اسلامی‌مان پیچید و قفس‌ها شکسته شد. خوش آمدی که با آمدنت، سوز و سرما از شهر و دیارمان گریخت. خوش آمدی ای فجر پیروزی. تو طلوع آزادی وطن، بارش مهتاب، ترانه عشق، نردبان عروجی. مقدمت را گرامی می‌داریم و پیامت را پاسداری می کنیم.

امیر المومنین علی علیه السلام آن بزرگ مرد همیشگی تاریخ که هرگز مجذوب زیبایی های دنیا نشد و دنیا را سه طلاقه نموده بود،درباره دنیا این گونه حکیمانه می فرمایند:

ان الله سبحانه قد جعل الدنیا لما بعدها ، و ابتلی فیها اهلها ، لیعلم ایهم احسن عملا ، و لسنا للدنیا خلقنا ، و لا بالسعی فیها امرنا.

همانا خدای سبحان دنیا را برای پس از آن آفریده و اهل دنیا را در آن می آزماید تا معلوم شود که چه کسی نیک کردارتر است ، ما برای دنیا آفریده نشده ایم و به کوشش در آن [برای به دست آوردن حطام دنیوی] مامور نگشته ایم.(1)

یکی از ویژگی های منحصر به فرد علمای شیعه بی اعتنایی آنان به دنیا و جاه و مقام آن است از این روست که آنان هم چون ارباب خویش سید الشهداء علیه السلام هرگز تسلیم حکام ظالم و فاسد نمی شوند حتی اگر به قیمت جانشان تمام شود چرا که دنیا را به خوبی شناخته اند.

علمای وارسته اگر هم پست و مقامی را قبول می نمایند تنها برای خدمت به دین است و هرگاه آن سمت ها را از آنان بگیرند آنان هرگز دلگیر و غمین نمی شوند.

امیر المومنین علی علیه السلام در کلامی دیگر این گونه می فرماید:

الدنیا لمن ترکها و الاخرة لمن طلبها.دنیا از آن کسی است که آن را رها کند و آخرت برای کسی است که آن را بجوید.(2)

مفسر بزگ قرآن کریم ، حضرت آیت الله جوادی آملی در درس اخلاق21 خویش در تاریخ 21/10/91درباره دنیا این گونه می فرمایند :

وجود مبارک رسول گرامی صلی الله علیه و آله  فرمودند:

 دنیا یکسلسله زیبایی‌هایی هم دارد که اگر کسی به این زیبایی ها دل بسپارد باید برابرآن تلخی‌اش هم صبر کند. تمام این سِمت‌ها، پُست‌ها،فراز و فرودهایی که دردنیا هست این ها مشمول این بیان نورانی رسول گرامیعلیه و علی آله آلافالتحیّة و الثناء است.

بالأخره ما یک دوران جوانی داریم یک دوران پیری هم درپیش است؛آن پیری،غرامت دوران غنیمت جوانی است.

این ها که مسئولیّتی دارند ودورانی منسوب‌‌اند دورانی هم معزول اند،دورانی روی کارند دورانی هم از کاربرکنار. از بیانات بلند وجود مبارک رسول گرامیعلیه و علی آله آلاف التحیّة والثناء این است که فرمود:«فنعمت الـمُرضعة و بِئست الفاطمة» دنیا دو چهرهدارد دو روز است یک روز؛روز رضاع است یک روز، روز فِطام.

فرمود:این کودک کهمتولد شد بهترین و لذیذترین غذایی که کودک می‌نوشد و مصرف می‌کند همان شیرمادر است او از لباس خوب لذت نمی‌برد، از آهنگ خوب لذت نمی‌برد، از گل وریاحین و مناظر خوب لذت نمی‌بردبلکه بهترین لذتی که یک نوزاد می‌برد همان شیرمادر است .در این حال که مادر پستان را در دهن او می‌گذارد از همه لذایذ برایاین کودک گواراتر است در این حال مادر برای او مُرضعه و شیردهنده است. وقتیدوران شیرخوارگی‌اش سپری شد به فِطام می رسد.فطام یعنی آن حالتی که کودک رااز شیر باز می‌گیرند لذا در هنگام فِطام به این کودک خیلی سخت می‌گذرد.

 حضرت فرمود: آن لحظه‌ای که این کودک پستان را به دهن می‌گیرد برای او گواراترینلحظه است و وقتی که پستان را از کام او می‌گیرند این حالت،حالت فِطام است

. این حدیث در تحف‌العقول هست که دنیا دو روز بیش نیست: یک روز پستان پُست ومقام ،جاه و ریاست ،مال و جوانی و قدرت را در کام انسان می‌گذارد و انسانخیلی خوشحال است،یک روز هم این پستان را از دهن انسان می‌گیرد و انسان معزولمی‌شود و از کار برکنار می‌شود یا پیر می‌شود یا از کار افتاده می‌شود که اینحالت،حالت فطام است.

 اکنون که دنیا و پُست و مقام این دو حالت را دارد در آنحالت رضاع و شیر دادن که حالت نشاط انسان است انسان باید (تَزَوَّدُوافَإِنَّ خَیْرَ الزَّادِ التَّقْوَی) را عمل کند تا در دوران شیرخوارگیره‌توشه تهیه کند و اگر ـ ان‌شاءالله ـ لبن کامل نوشید بداند که وقتی به مقصدرسیده است در مقصد با مقصود چه بکند و از او چه طلب کند و اگر ـ خدای ناکردهـ روز فِطام زود رسید او دیگر نگران نباشد.

پی نوشت :

1-میزان الحکمه/ج4/ص68/ح5971

2-میزان الحکمه/ج4/ص75/ح6001

منابع:

1-پایگاه اطلاع رسانی بنیاد بین المللی علوم وحیانی اسراء

2-میزان الحکمه/محمدی ری شهری/دارالحدیث/1387